Angst voor agressie bij kippen, haan, pauw

Als men bang is dat kippen zullen aanvallen, omdat men bang is, kan men gerustgesteld worden. Immers angst bij een mens is geen reden op zich voor een dier om aan te vallen! ik hoop aan de hand van de antwoorden op uw vragen wat te vertellen over gedrag van vogels, kippen en pauwen in het bijzonder, en in welke gevallen agressief gedrag wel een rol kan spelen.

- Voelen vogels angst aan? zo ja, hoe gaan ze daar mee om?

Dit is niet altijd de makkelijkste vraag, omdat wij niet precies weten wat vogels voelen, maar wel hun gedrag kunnen interpreteren. In het algemeen zal de rol mens bang voor vogel omgekeerd zijn. Vogels als kippen, parelhoenders en ook pauwen zijn prooidieren, die dus van nature op hun hoede zullen zijn voor de mens/ roofdieren. Dat geldt uiteraard in veel mindere mate voor tamme dieren. Wat vogels beslist wel doen is reageren op het gedrag van mensen.

Belangrijk om te weten is dat gedrag dat wordt beloond, dat wil zeggen iets oplevert voor het dier in de vorm van eten, maar ook controle over de omgeving in stand blijft of zich zal versterken. Gedrag dat niets oplevert zal uitdoven en verdwijnen. In de vraag over de agressieve haan vertel ik daar wat meer over.

- Herkennen vogels mensen? bv die ze vaker zien?

Jazeker herkennen vogels ook mensen en ze kunnen hier ook een band mee kunnen opbouwen. In het algemeen zullen dit mensen zijn die een 'functie' voor hen hebben, bijv. de dierverzorger die ze verzorgd, de eigenaar die zich veel met een dier bezighoudt, bezoekers die frequent komen voeren. Ik weet niet in hoeverre ze gewoon voorbijgangers zullen herkennen, die voor hen verder geen betekenis hebben.

- Vallen vogels wel eens mensen aan? zo ja, in welk geval?

Dat komt inderdaad voor, maar niet zonder reden:

- Angst: ter bescherming van zichzelf als het dier in groot gevaar wordt gebracht.

- Aangeleerd gedrag: gaat vaak meer aan vooraf en voor deze vogelsoorten minder van toepassing.

- Bescherming territorium: in het algemeen gericht op soortgenoten.

- Bescherming nest en jongen in broedperiode

De broedtijd (periode van balts, broeden en jongen grootbrengen) zorgt er wel voor dat vogels onder invloed van hormonen hun rivalen willen verjagen en hun nest en jongen willen beschermen en dit is een aandachtspunt. Een kip zal zelf niet snel van het nest komen om actief mensen aan te vallen, maar ze zal zich groot maken en pikken als iemand probeert de eieren te pakken of te dichtbij het nest komt. Niet alle kippen doen dit, maar dit gedrag is goed af te lezen en afstand houden is voldoende. Kippen en pauwen met kuikens zullen eerder vluchten met hun kuikens en niet zo snel kiezen voor de aanval. Knobbelzwanen zijn echte nestbeschermers, maar ook dit gedrag is goed af te lezen, doordat de dieren zich groot maken, sissende geluiden maken en afgaan op de bedreiger.

Echte agressieproblemen of aanvallen met vogels vormen eerder uitzondering dan regel. Met loslopende pauwen ken ik qua agressie niet zozeer problemen. Mannelijke pauwen vallen in de baltstijd soms ook ramen en auto's aan, omdat zij in de weerspiegeling hun tegenstander denken te herkennen. Deze agressie zal niet naar mensen gericht zijn.

- Waarom roepen pauwen en hanen zo vaak en zo hard?

Pauwhanen, hanen en andere mannelijke dieren laten horen dat ze er zijn, communiceren op deze wijze met hun hennen en laten hun mannelijke concurrentie weten dat dit hun territorium is en of zij afstand willen houden. Territoria kunnen vrij groot zijn en daardoor maken ze ook harde geluiden. Pauwen en hanen roepen, maar bijv. merels en zanglijstermannen zinnen. Dit heeft dezelfde functie.

- Hoe hou ik ze op afstand?

Ze niets bieden, geen voer of iets dergelijks. Wegjagen kan ook, maar dat is geen prettige manier om met dieren om te gaan als het bijv. om dieren op een kinderboerderij gaat, omdat bij deze dieren prettige interactie tussen mens en dier van belang is.

- Hoe reageren vogels op kinderen in het algemeen?

Kinderen bewegen in het algemeen sneller dan volwassenen en kunnen onverwacht uit de hoek komen. Soms rennen kinderen dieren achterna, voor hen is dit spel. Onverwachte bewegingen en achterna rennen zijn voor prooidieren bedreigend. Zij zullen daarvan wegrennen of afstand houden. Al kunnen bijv. kippen op een kinderboerderij, die dus veel kinderen zien daar wel aan wennen en worden hier relaxter in. Op kinderen die rustig zijn reageren kippen net zoals op volwassenen.

- Hoe herken ik een agressieve haan?

Hanen kunnen soms wel agressief zijn, ter bescherming van hun groep hennen. Vervelend gedrag. Het is in een hok altijd goed om de haan in de gaten te houden. Als het dier wil aanvallen, zal het strak kijken naar zijn 'belager' en er in hoog tempo op af proberen te rennen, vaak als deze zich omdraait of niet goed oplet. Zich dus in een wat minder makkelijke positie bevindt. Aan dit soort hanen hebben veel eigenaren een hekel en ik verwacht ook niet dat zulke dieren loslopen op het terrein van een kinderboerderij. Overigens heb ik dit gedrag meer gezien bij hanen die in een hok zitten, dan bij loslopende dieren. Zelf loop ik bij (zulke) hanen het liefst achterwaarts het hok uit en weer een dreigende aanval af met een emmer. Wegrennen lokt een aanval verder uit. Maar de meeste hanen vertonen niet zulk agressief gedrag.

- Wat doe ik als een kip/ pauw op me af komt lopen of rennen? Wat gebeurt er als ik dan ook weg loop of ren?

Als een kip of haan op je komt afrennen, omdat het voer verwacht, beter gewoon blijven staan. Het dier zal snel zien dat het niets oplevert en weer wat anders gaan doen.

Ik heb de antwoorden helder proberen te formuleren. Ik werk zelf al vele jaren met dieren en kan daardoor het gedrag van dieren goed lezen. Belangrijk om te weten is dat vogels niet zomaar zullen aanvallen, want een aanval vormt voor henzelf ook een groot risico. Ze kunnen erbij gewond raken en het kost ook veel energie. Het grootste deel van de dieren zal geenszins de intentie hebben om aan te vallen, zeker niet als dat om een veel grotere tegenstander als de mens gaat.

Tip: bezoek kinderboerderijen waar mensen de dieren NIETS mogen voeren. Deze zijn wat minder gericht op mensen/ voer van bezoekers en dit is wellicht prettiger om allereerst te bezoeken.